Hoe kies je uit alle sollicitanten de juiste kandidaat? Dat geeft hoofdbrekens bij de selectie en vaak kiezen we voor een obligaat sollicitatiegesprek. Bij dat gesprek volgen we in veel gevallen onze intuïtie en die laat ons helaas wel eens in de steek.
Het zal niet voor het eerst zijn dat je achteraf spijt krijgt van de gemaakte keuze. Meestal zit het met het uitvogelen van de benodigde kennis wel goed, want die kun je objectief toetsen door te bevragen. Veel lastiger is het beoordelen of een kandidaat een goede teamplayer is en goed kan samenwerken met zijn of haar toekomstige collega's. Immers; teamwork makes the dream work!
Mijn ervaring is dat je wel teamplayers nodig hebt voor effectieve samenwerking. En daar gaat het nu vaak verkeerd. We kiezen voor een ronkend CV, maar onderschatten de keuze voor een goede teamspeler.
Lencioni heeft hiervoor een slim model ontwikkeld welke hij omschrijft in zijn boek De 3 kenmerken van een ideale teamplayer (Business Bibliotheek). Zijn betoog leunt op de kracht van teamwork in plaats van het individu. Hij geeft drie kenmerken waaraan je de ideale teamplayer herkent die ik hieronder omschrijf:
Hungry
De ideale kandidaat onderscheidt zich door een gezonde ambitie; hongerig naar de functie en het behalen van een goed groepsresultaat. Daarbij is het belangrijk te ontdekken of iemand gaat voor zijn eigen succes, of dat het bedrijfs- of instellingsresultaat de boventoon voert.
Maar pas op; dit is soms lastig te onderscheiden!
Enkel door goede vraagstelling kan dit naar boven worden gehaald juist in een sollicitatieprocedure. Daarbij kan het tweede kenmerk van een goede groepsspeler overigens ook goed van pas komen.
Humble
Het tweede kenmerk voor het vinden van een teamplayer is het antwoord op de vraag of iemand in voldoende mate humble (bescheiden) is.
Deze klinkt misschien wat vreemd, maar de ideale teamplayer wordt herkend doordat hij of zij een natuurlijke vorm van bescheidenheid laat zien. Ook hier kan met name het ego van een kandidaat (later) essentiële groepsprocessen ernstig verstoren, omdat het eigenbelang vóór het organisatie-belang wordt gesteld.
Collega's die te veel gedreven worden door hun ego kunnen zo een gevaar vormen voor de organisatie, omdat het lijkt dat ze zich inzetten voor het algemeen belang, maar een andere (ego-gedreven) agenda hebben. Het is niet zelden de collega die constant op zoek is naar bevestiging en alles zal doen om die te krijgen. Bescheiden betekent hier overigens vooral niet dat iemand re-actief is; dat is echt wat anders.
Smart
Het laatste kenmerk: hoe (sociaal) smart of vaardig is iemand? Dit gaat specifiek over iemands sociale antenne en niet het IQ.
Deze eigenschap is essentieel om goed te kunnen samenwerken en is uiteraard lastig om in een sollicitatieprocedure naar boven te krijgen.
Maar dat kan bijvoorbeeld door een casus voor te leggen en te vragen hoe iemand zou handelen.
Interessant aan de drie kenmerken van de ideale teamplayer is dat je ze ook kunt inzetten om eventuele problemen in de samenwerking binnen een bestaand team op te sporen. Leg het team simpel per individu eens langs de kenmerken hungry, humble en smart en je zult versteld staan wat er naar boven komt.
Het geeft leidinggevenden een prachtig hulpmiddel om de ideale kandidaat binnen een team te vinden uiteraard als je in de eerste plaats overtuigd bent van de vakkennis van de sollicitant. Ik wens je veel succes met het vinden van de ideale teamplayer.

Alex van Zijl, eigenaar Teaming Nederland